تاریخچه لوازم آرایشی؛ از مصریان باستان تا Christian Dior، Revlon و…

در حالی که بیشتر افراد بر این باور هستند که ورود محصولات آرایشی به بازار از 100 سال گذشته شروع شده و رونق گرفته است؛ اما کشفیات باستان‌شناسان ثابت می‌کند که استفاده از لوازم آرایشی به هزاران سال قبل باز می‌گردد! این در حالی است که در کتاب‌های تاریخی متعددی اهمیت استفاده از لوازم آرایشی برای مردان و زنان در دوره‌های مختلف زمان مورد بررسی قرار گرفته است.

اگر شما هم جزو آن دسته افرادی هستید که وقتی از لوازم آرایشی استفاده می‌کنید با خود می‌گوید: «این لوازم از کجا آمده؟ از چه زمانی مورد استفاده قرار می‌گرفته؟ و در گذشته چه شکلی بوده است؟» و یا هر کنجکاوی دیگری در این زمینه دارید، در صفحه‌ی درستی قرار گرفته‌اید؛ زیرا ما قصد داریم به‌طور کامل به بررسی تاریخچه لوازم آرایشی بپردازیم و هر آن‌چه که باید در این باره بدانید را در اختیارتان قرار دهیم؛ پس تا آخر مطلب با ما همراه باشید.

لوازم آرایشی دقیقاً به چه معنا است؟

قبل از این‌که به سراغ تاریخچه لوازم آرایشی برویم، بیایید بررسی کنیم که کلمه آرایشی دقیقا به چه معنا است و از کجا ریشه گرفته است؟

«لوازم آرایشی» به انگیسی «cosmetics» از کلمه «kosmētikos» و یونان باستان ریشه گرفته شده است. در اصل کلمه‌ی «kosmētikos» از ترکیب سه کلمه «order»، «decorate» و «ornament» به‌وجود آمده که به‌ ترتیب به معنای «نظم»، «آراستن» و « لوازم زینتی» است.

 در واقع در دوران قدیم به‌ویژه مصر باستان هر  شی یا وسیله تزیینی که باعث آراستن افراد می‌شد به‌عنوان لوازم آرایشی شناخته می‌شود؛ اما در حال حاضر براساس مقررات ((EC) شماره 1223/2009) اتحادیه اروپا لوازم آرایشی به موادی گفته می‌شود که در تماس خارجی با بدن انسان مانند پوست، ناخن، مو، دندان‌ها و دهان با اهداف زیر باشند:

– تمیز کردن

– خوشبویی و از بین بردن بوی بد بدن

– تغییر ظاهر

– محافظت و نگهداری از پوست در شرایط استاندارد

همچنین مقررات لوازم آرایشی اتحادیه اروپا، دقیقاً مشخص کرده است که کدام مواد نگهدارنده، تمیز کننده، ضد آفتاب و سایر مواد می‌توانند به عنوان یک محصول آرایشی- بهداشتی مورد استفاده قرار گیرند. در همین راستا طبق قانون فدرال غذا، دارو و آرایشی و بهداشتی (FD&C) اصطلاح رایج لوازم آرایشی به محصولاتی مانند سایه چشم، ریمل، رژ لب و … اشاره دارد و محصولاتی که برای رنگ کردن، صاف کردن، پاکسازی یا حالت دادن به مو استفاده می‌شوند، نیز جزو لوازم آرایشی قرار می‌گیرند. علاوه بر این لاک ناخن، محصولات شست‌وشوی بدن، مرطوب‌کننده‌ها و عطرها نیز در این لوازم آرایشی هستند.

این در حالی است که چارچوب اصلی نظارتی برای محصولات آرایشی و بهداشتی دارای قوانینی ویژه مانند ارزیابی ایمنی، الزامات برچسب توضیحات، تاریخ تولید و انقضا، درست بودن ادعاهای تبلیغاتی، ثبت محصول در سامانه غذا، دارو و آرایشی و بهداشتی و… نیز است که هر تولیدکننده محصولات آرایشی و بهداشتی باید آن‌ها را رعایت کند.

تاریخچه پیدایش لوازم آرایشی ؛ 6000 سال قبل از میلاد

وقتی صحبت از تاریخچه لوازم آرایشی می‌شود، اغلب و بلافاصله زنان مصر باستان در ذهن افراد نمایان می‌شود. واقعیت این است که اگرچه غارنشینان از روغن‌ها، پماد‌ها و رنگ‌ها در عصر حجر برای زیبایی و طراوت پوست خود استفاده می‌کردند اما این مصریان بودند که دانش خود را در این زمینه به صورت نوشتاری به دیگران منتقل کردند؛ بنابراین می‌توان گفت که  قدمت آرایش به 6000 سال قبل از میلاد برمی‌گردد که از مصریان شروع می‌شود.

مصریان باستان در کتاب‌های‌شان در مورد بهداشت شخصی و تغییر ظاهر با آرایش کامل توضیح داده‌اند. مصریان آرایش را منبع قدرت شخصی می‌دانستند. و معتقد بودند که داشتن آرایش روی چشم آن‌ها را از «چشم بد» محافظت می‌کند. همچنین آن‌ها استتفاده از لوازم آرایشی را فقط برای زنان نمی‌دانستند و  معتقد بودند که زن مرد هر دو باید به بهداشت و آرایش شخصی پایبند باشند.

محبوبیت استفاده از لوازم آرایشی در مردان و زنان مصر باستان از طریق تصاویری که از نفرتیتی و کلئوپاترا به جا مانده کاملاً مشخص است در حالی که همیشه نیز چشم‌های فرعون مداد کشیده و سیاه است.

در ادامه‌ی تاریخچه لوازم آرایشی و همین  دوره زمانی استفاده از سایه چشم و سرمه سیاه بسیار پرطرفدار بود. عمدتاً پایه تهیه رنگ چشم سبز از مالاکیت و رنگ چشم آبی از لاجورد بود. همچنین از زغال خرد شده نیز برای سرمه سیاه استفاده می‌کردند.

همچنین زنان مصری برای آرایش ناخن‌ها و لب‌ها از حنا استفاده می‌کردند. علاوه بر این برای ساخت عطر استفاده از دارچین و روغن  کُندُر و یا سَغِز بین مردمان مصر بسیار رایج بود.

این در حالی بود که آرایش کردن برای مصریان حکم سلامتی نیز داشت. به‌عنوان مثال کشیدن سرمه در چشم برای محافظت از اشعه‌های خورشید، جلوگیری از نیش حشرات  و التهاب‌های چشمی بود. علاوه بر این خواص درمانی آلوئه‌ورا نیز توسط مصریان کشف شده استت. آن‌ها برای مراقبت از پوست و هم برای زیبایی از این گیاه استفاده می‌کردند.

اگرچه در لوازم آرایشی آن دوران از مواد سمی متنوعی استفاده می‌شد و ما فرض را بر این می‌گذاریم که آن‌ها نسبت به میزان خطرناک بودن این مواد ناآگاه بودند؛ اما دانشمندان در تحقیقات خود دریافته‌اند موادی که حاوی سرب بوده به عمد به‌عنوان دارو استفاده می‌‌شد تا باعث دفع انگل‌ها و در عین حال افزایش سیستم ایمنی بدن شود.

با این‌حال، به‌طور کلی، زیبایی و هنر آراستن در مصر باستان از اهمیت بالایی برخوردار بود. همچنین بهداشت فردی، نظافت و افزایش زیبایی با استفاده از مواد آرایشی و تزئینی (به‌ویژه سرمه و سایه چشم) بخش جدایی‌ناپذیر از فرهنگ و نظام اعتقادی مصریان بود.

علاوه بر این، مصریان از روغن‌ها، پمادها و عطرهای آرایشی فقط برای افرادی که زنده بودند استفاده نمی‌کردند؛ بلکه طبق موادی که در مقبره‌های فراعنه در اهرام یافت شده است؛ آن‌ها این مواد آرایشی را از طریق مومیایی کردن به اجساد می‌زدند تا آن‌ در زندگی پس از مرگ «ابدیتی زیبا» داشته باشند.

تاریخچه لوازم آرایشی: «پیدایش لوازم آرایشی» 4000 سال قبل از میلاد

به مرور زمان دانش مصریان در دست یونانیان باستان قرار گرفت و تاریخچه لوازم آرایشی به دست یونیانیان توسعه بیشتری یافت. یونانی‌ها بیشتر تمایل داشتند از روغن زیتون و لوازم آرایشی بر پایه عسل استفاده کنند.

«ذهن سالم در بدن سالم» تبدیل به جز اصلی فلسفه بقراط شد. بنابراین بهداشت شخصی نیز در این دوران در کنار استفاده از پمادها، روغن‌ها، ورزش و تغذیه سالم اهمیت زیادی پیدا کرد.

در همین دوران مردم روم باستان نیز به سراغ آرایش کردن و لوازم آن رفتند. آن‌ها بیشتر تلاش می‌کردند تا ظاهری «طبیعی» داشته باشند. معمولاً زنان رومی رنگ‌های ملایم را برای آرایش گونه و لب‌ها خود انتخاب می‌کردند که از گیاهان، میوه‌ها یا رنگ‌های حاوی سرب و جیوه به دست می‌آمد.

رومیان نیز مانند یونانیان با استفاده از عسل و روغن زیتون برای ساختن محصولات مراقبتی پوست استفاده می‌کنند تا به‌‌عنوان مرطوب‌کننده و پاک‌کننده پوست آن‌ها را طبیعی و بی‌عیب نشان دهد.

با این‌حال رومیان و یونیان مانند مصریان در مورد آرایش چشم‌ها و ابروها اصلاً طبیعی عمل نمی‌کردند و با استفاده از زغال چوب ابروها را پررنگ‌تر و دور چشم‌ها را تیره‌تر می‌کردند.

تاریخچه لوازم آرایشی: از 3000 سال قبل از میلاد تا 600 سال پس از میلاد

در تاریخچه لوازم آرایشی آمده است که تمدن‌های باستانی در مناطق مدیترانه تنها کسانی نبودند که لوازم آرایشی را توسعه دادند؛ بلکه در سال‌های بعد به ویژه از 3000 سال قبل از یلاد تا 600 سال پس از میلاد مسیح استفاده از لوازم آرایشی در بسیاری از کشورها به‌ویژه چین، هند و اندونزی از اهمیت زیادی برخوردار شد.

در طول این دوره، خانواده سلطنتی چینی از لاک ناخن برای نشان دادن موقعیت اجتماعی خود استفاده می‌کردند. رهبران رده بالا از لاک نقره‌ای یا طلایی می‌زدند و رهبران رده پایین رنگ مشکی یا قرمز را باید انتخاب می‌کردند و استفاده از هر گونه لاک ناخن برای طبقات فقیر ممنوع بود.

این در حالی است که تاریخ استفاده از لوازم آرایشی ناخن نیز به مصر و چین باستان مربوط می‌شود. اولین لاک ناخن از سفیده تخم مرغ، گل و موم ساخته شد اما پس از سال‌‌ها اولین لاک مدرن در سال 1920 توسط شرکت Charles Revson ساخته شد که امروزه به نام Revlon شناخته می‌شود.

 در حدود سال 600 پس از میلاد، زنان چینی برای متمایز ساختن خود از طبقات کارگر، شروع به استفاده از پودرهای روشن‌کننده که معمولاً از پودر سفید تشکیل می‌شد، کردند. این پودرها در اصل نوعی فاندیشن به حساب می‌آمدند که باعث تمایز رنگ صورت زنان می‌شد. آن‌ها همچنین از پودرهای قرمز پررنگ برای رژگونه و پودرهای تیره برای سیاه کردن ابروهای خود استفاده می‌کردند.

رنگ‌های مورد استفاده در بیشتر لوازم آرایشی چینی‌ها در آن زمان از جوشاندن گیاهان، چربی‌های حیوانی و ادویه‌ها به دست‌ می‌آمد.

چین باستان یکی از اولین کشورهایی بود که با سرعت زیادی روش‌های زیبایی و آرایشی را تغییر داد و عمدتاً این تغییرات بر پایه شکل و رنگ ابرو بودند. بیشترین ترندهای ابرو در طول سلسله سلسله تانگ (618-907 پس از میلاد) ایجاد شد.

تاریخچه لوازم آرایشی؛ تحولات لوازم آرایشی در دوره رنسانس

در دوران رنسانس، دیدگاه‌ها در مورد لوازم آرایشی دوباره تغییر کرد. در این دوران مردان و زنان تأکید بیشتری بر ظاهر خود داشتند؛ بنابراین بار دیگر چهره و آرایش‌ها متفاوت شد.

در این دوران کرم‌ها، پودرها  عطرها به خانه‌های مردم، به ویژه اشراف‌زادگان راه یافتند. زنان برای داشتن رنگ پوست مد روز یعنی سفید کم رنگ به سراغ مواد سمی و سربی می‌رفتند. آن‌ها حتی حاضر بودند سلامتی‌شان به خطر بیافتد.

در این دوران از تاریخ، «بهداشت» به شدت رنگ باخت تا جایی‌که افراد خیلی کم استحمام می‌کردند و برای از بین بردن بوی بدن به مقدار بسیار زیادی عطر استفاده می‌کردند.

تغییرات دنیای آرایشی 1500 میلادی

در اوایل دوره 1500 میلادی زنان مراقبت از پوست را جدی گرفتند و با استفاده از دستورالعمل‌های خانگی به سراغ  ظاهری طبیعی با پوست بی‌عیب و نقص رفتند؛ اما ناگهان در طول دهه 1550، زمانی‌که مفهوم «زیبایی الیزابتی» (به خاطر چهره ملکه الیزابت) محبوب و رایج شد، همه چیز تغییر کرد.

زیبایی الیزابتی چیست؟

یکی از نکات جالب توجه در تاریخچه لوازم آرایشی زیبایی الیزابتی است. زنان آن دوران برای رسیدن به این زیبایی که از ملکه الیزابت سرچشمه گرفته بود دست به هر کاری می‌زدند. آنها برای دستیابی به زیبایی الیزابتی و داشتن پیشانی بزرگ، شروع به برداشتن ابروهای خود کردند. علاوه بر این زنان برای این‌که پوستی سفید و سفت داشته باشند از مخلوط سرکه و سرب سفید استفاده می‌کردند و گونه‌ها و لب‌های خود را با ترکیبی از سفیده تخم‌مرغ و جیوه آرایش می‌کردند.

این ترند زیبایی در آن دوران خطرات مختلفی را برای سلامت زنان به همراه داشت و نقش مهمی در کاهش امید به زندگی در آن دوران در زنان ایجاد کرد؛ به‌طوری که سن زنان به بالاتر از 29 سال نمی‌رسید!

تغییرات دنیای آرایشی در دهه 90

ملکه‌ دیگری که بر روند زیبایی تأثیر گذاشت؛ اما این بار بر خلاف همه قبلی‌ها عمل کرد، ملکه ویکتوریا بود. او اعتقاد داشت که آرایش کردن غیرمعمول مبتذل است و این امر واکنشی شدید را علیه استفاده از لوازم آرایشی ایجاد کرد.

در این زمان، زنان شروع به نیشگون گرفتن گونه‌های خود و گاز گرفتن لب‌های خود کردند تا آرایشی ملایم و به رنگ رز به صورت خود بدهند. در این دوره زنانی که آرایش غلیط داشتند در جامعه با نگاه‌های تحقیرآمیز روبه‌رو می‌شدند و حتی به‌عنوان فاحشه به حساب می‌آمدند.

با این‌حال در طول دهه 1920، «چهره» ستاره‌های سینمای هالیوود شروع به تشویق زنان برای استفاده از لوازم آرایشی کرد. این امر دوباره باعث شد که صنعت لوازم آرایشی رونق پیدا کند. همچنین تشویق ستارهای هالیود منجر به ترندهای زیبایی منحصر‌به‌فرد مانند رژ لب قرمز در دهه 1950 و ابروهای نازک در دهه 1990 شد.

نگاه امروزی به لوازم آرایشی

امروزه تاریخچه لوازم آرایشی فراتر از دوران مصر و یونیانیان رفته است و لوازم آرایشی به‌طور خاص با لوازم بهداشتی و مراقبت شخصی گره خورده است. اگرچه امروزه هنوز نیز افراط و ترندهای عجیب و غریب در دنیای آرایشی وجود دارد و تقاضا برای محصولات مراقبت پوستی و آرایشی بیشتر از هر زمان دیگری در طول تاریخ افزایش یافته است؛ اما افکار مردم در مورد لوازم آرایشی به شدت تغییر کرده است. هر فردی می‌تواند ظاهر خود را داشته باشد و بدون این‌که سلامتی‌اش به خطر بیفتد و به‌راحتی در میان صدها برند معتبر آرایشی محصول موردنظر خود را بیابد و استفاده کند.

اکنون آرایش به همه افراد از هر نژاد، طبقه و جنسیت تعلق دارد و از طریق رسانه‌های اجتماعی لوازم آرایشی تبلیغ می‌شود. مردم می‌توانند بدون آرایش و یا آرایش‌های رنگارنگ در اجتماع حضور یابند و حتی حرفه‌ای در زمینه‌ی آر

ایشگری، مراقبت‌های پوستی و سلامتی داشته باشند.

سخن پایانی

بعد از خواندن تاریخچه لوازم آرایشی آیا فکر می‌کنید درک دنیای مدرن از زیبایی در مقایسه با تحولات آرایشی در طول دوره‌های تاریخی مختلف کامل شده است؟

وقتی نگاهی به دنیای محدود مادرهای خود می‌اندازیم و از قوانین سختگیرانه دنیای زیبایی که در آن بزرگ شده‌اند، مطلع می‌شویم، به عنوان فردی که بخشی از نسل جدید است احساس می‌کنیم که دنیای لوازم آرایشی- بهداشتی اگرچه خیلی تغییر کرده است اما هنوز هم در معرض کمبودها و محدودیت‌هایی است که فضایی زیادی برای رشد دارد.

نظر شما چیست؟ به نظر شما ‌آرایش کردن مانند دوران ملکه یک ضرورت است یا می‌توان به آن به چشم یک سرگرمی نگاه کرد؟! خوشحال می‌شویم نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.